อัตลักษณ์ผ้าปักบ้านแช่ฟ้า จ.แพร่
“อยากจะสอนงานปักผ้าให้ลูกหลานได้เรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้อยู่คู่กับหมู่บ้านแช่ฟ้าตราบเท่าที่ป้ายังมีลมหายใจ” ป้ามี กรรมการในโครงการพัฒนาเด็ก ซี.ซี.เอฟ. พื้นที่ดำเนินงานจังหวัดแพร่ สมาชิกกลุ่มอาชีพปักผ้าบ้านแช่ฟ้า บอกเล่าความรู้สึกให้เจ้าหน้าที่ ซี.ซี.เอฟ. ฟัง ขณะลงพื้นที่เยี่ยมเด็ก ๆ ในหมู่บ้านแช่ฟ้า กลุ่มคนที่อยู่อาศัยส่วนใหญ่เป็นชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโพล่ง (ยาง)
“ป้ามี” ชื่อที่เด็ก ๆ ในหมู่บ้านเรียกขาน ผ่านชีวิตการทำงานหนักมาทั้งชีวิต ยึดอาชีพหลักคือทำนา ว่างจากทำนาก็จะรับจ้างทุกอย่างที่มีคนจ้างแม้จะได้รับค่าจ้างไม่มากแต่ก็พอมีเงินไว้ใช้จ่ายในครอบครัว ตั้งแต่สามีของป้าเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็ง ทำงานลำพังเลี้ยงลูกทั้ง 2 คน สู้ชีวิตและไม่เคยคิดจะหยุดนิ่ง ครั้งหนึ่งได้มีโอกาสไปเรียน “ปักผ้า” ป้าจึงเกิดความชื่นชอบและหมั่นฝึกฝนด้วยตนเองจนเกิดความชำนาญ จากนั้นได้ชักชวนเพื่อนบ้านที่สนใจการปักผ้าลายที่มีเอกลักษณ์ของชนเผ่ากะเหรี่ยงโพล่ง “ลายอะแด๋ง” และลวดลายต่าง ๆ ด้วยกัน ทุก ๆ วันว่างทุกคนจะมารวมตัวกันปักผ้า ทำให้สมาชิกมีรายได้เล็ก ๆ น้อย ๆ พอไว้ซื้อหาอาหารกิน
นอกจากรายได้เสริมที่ผู้ปกครองได้รับ ลูกหลานที่ติดสอยห้อยตามแม่หรือผู้ปกครองมาปักผ้าก็ได้ซึมซับภูมิปัญญาของตนเองอย่างไม่รู้ตัว บางคนได้ลองหัดปักด้ายลงบนเสื้อ กระโปรง กางเกง ฯลฯ จนเกิดลวดลายปักประยุกต์ทันสมัยแต่ยังคงลวดลายของชนเผ่ากะเหรี่ยงโพล่งเอาไว้
“วัยรุ่นหลายคนมีฝีมือในการทอผ้า พวกเขาเคยเห็นแม่ ย่า ยาย ปักผ้ามาตั้งแต่เขาเกิด เมื่อเวลาผันผ่านเปลี่ยนแปลงไป เสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่มหาซื้อง่ายขึ้น หลายคนอาจลืมเลือน วันนี้ป้ามีก็รู้ดีใจที่อย่างน้อยตนเองยังมีโอกาสถ่ายทอดความรู้ การทอเสื้อผ้าชนเผ่า เสื้อปักลูกเดือย เย็บผ้าซิ่นกะเหรี่ยง ให้ลูกหลานได้รู้จักและมีส่วนช่วยกันอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้คงอยู่ต่อไปจะได้ไม่เลือนหายไปกับกาลเวลา” ป้ามีเล่าให้ฟังอย่างเป็นกันเองที่เต็มไปด้วยรอยยิ้ม
เผยแพร่เมื่อ : 25 สิงหาคม 2568